Przez bardzo długi czas w programach wspomagających przygotowanie planu lotu królowała jedna aplikacja o nazwie FSNavigator. Nie wiem kiedy ukazała się na rynku po raz pierwszy ale sam kupiłem ją w lipcu 2002 roku. Program doskonale spełniał swoje zadania obsługując kolejne edycje Flight Simulatora - FS98, FS200, FS2002 i FS2004. Służył nie tylko jako planner ale i swego rodzaju FMS . Większość bardziej doświadczonych simmerów pamięta zapewne słynną kombinację klawiszy Shift+F9. Jednak wszystko co dobre niestety kończy się. Tak też stało się z FSNavigatorem. W ubiegłym roku autor ogłosił, że wersja 4 jest ostatnią i prace nad programem nie będą już kontynuowane. Aktualnie strona internetowa została zamknięta a program można ściągnąć i uruchomić jeżeli posiadamy klucz aktywujący. Tak naprawdę FSNavigator miał w zasadzie jednego konkurenta w postaci programu o nazwie FlightSim Commander firmowanego przez Aerosoft. Jednak Aerosoft bardzo szybko udostępnił wersję współpracującą z FSX i zajął segment rynku plannerów dla tej wersji symulatora. Aktualnie użytkownicy FSX nie bardzo mają wybór bo praktycznie dostępny jest jeszcze Flight Operation Center, który jest niezmiernie skomplikowany a koszty jego zakupu (prawie 60 EURO) i eksploatacji (okresowy zakup aktualizujących modułów) są relatywnie bardzo wysokie. Reasumując można powiedzieć, że FlightSim Commander niepodzielnie króluje wśród użytkowników FSX. Zakup Program dostępny jest w wersji dwonload i na CD. Ceny odpowiednio 34,95 EURO i 35,99 EURO. W sklepie Pilots.pl wersja pudełkowa kosztuje aktualnie 149,00 PLN. Po zakupie warto zarejestrować program na stronie Aerosoft aby w dziale "Support" mieć dostęp do wszystkich aktualizacji, które pojawiają się dosyć często. Aktualna wersja to 8.5. Dostępna jest także wersja "trial" która jest w pełni funkcjonalna ale działa tylko 35 minut. Do poprawnego działania program wymaga FSUIPC 3.7 (FS9) i FSUIPC 4 (FSX) czyli są to niestety kolejne koszty. Instalacja Instalacja automatyczna w trakcie, której wprowadzamy kod aktywacyjny i zwykle nasz adres email jeżeli jest to wersja download. Deafultowo program instaluje się w folderze Program Files na dysku C: i zakłada podstawowy katalog Aerosoft/FSC a w nim kolejne podkatalogi i pliki. Pierwszą czynnością po zakończeniu procesu instalacji jest uruchomienie pliku FSCDbManager.exe i wskazanie ścieżki dostępu do FSa a następnie aktualizacja danych. Aktualizację danych przeprowadzamy każdorazowo po zainstalowaniu nowych scenerii czy bieżącej bazy AIRAC. AIRAC dostępny jest na stronie Navigraph.
Flightsim Commander
Opis programu FlightSim Commander posiada dwie podstawowe funkcjonalności. Pierwsza to przygotowanie szczegółowego planu lotu a druga to pomoc w trakcie samego lotu. Dodam, że ta druga jest niezmiernie rozbudowana. Obsługa programu odbywa się poprzez dwa rozwijalne menu. Jedno u góry ekranu i drugie boczne. W dolnej części znajduje się pasek informacyjny.
Boczne menu aktywujemy najeżdżając myszka na lewą krawędź ekranu. Służy ono do zaznaczenia elementów, które będą wyświetlane na mapie głównej. Obsługa jest niezmiernie prosta - kliknięcie w skrót powoduje jego zmianę koloru - zielone widoczne; czerwone niewidoczne. Wyjaśnienia skrótów pokazują się po najechaniu kursorem myszki. Na mapie możemy aktywować widok wszystkich rodzajów punktów nawigacyjnych, lotnisk, drógi powietrznych, obszarów kontroli na różnych poziomach, procedur dolotowych, ruchu AI itp. Górne menu składa się z dwóch pasków. Dolny to ikonki służące do szybkiego wyboru najczęściej używanych opcji a górny to menu właściwe, ze wszystkimi opcjami dostępnymi w programie.
Pierwsza kolumna o nazwie "Map" stanowi częściowo powielenie menu bocznego jednak zawiera dodatkowe możliwości wzbogacenia informacji pokazywanych na głównym ekranie. "Flight Plan" zawiera narzędzia pozwalające na przygotowanie szczegółowej trasy lotu.
Aby przygotować nowy plan powinniśmy najpierw wybrać samolot, którego będziemy używać. Robimy to klikając w ikonkę samolotu lub wybieramy z menu "Window" opcję "Aircraft". W osobnym okienku otrzymujemy rozwijalna listę zdefiniowanych wcześniej samolotów. Wyboru dokonujemy klikając dwa razy w typ samolotu. W ten sposób uaktywniamy go i jego nazwa pokazuje się w dolnym pasku informacyjnym. Tutaj, według mnie jest pewien brak logiki w obsłudze tej opcji a tym samym wada. Bardziej oczywistym sposobem zatwierdzenia byłoby kliknięcie "OK" w okienku wyboru samolotu. Niestety trzeba po prostu o tym pamiętać. Na plus trzeba zapisać możliwość dodawanie nowych samolotów, których nie ma w bazie podstawowej. Dodając nowy samolot możemy zdefiniować jego podstawowe parametry i nadać mu unikalną nazwę. Ta opcja pozwala także na dokonywanie zmian w zapisanych uprzednio samolotach. Wszystko możemy wydrukować. Przy drukowaniu, a dotyczy to całego programu, nie mamy niestety możliwości podglądu wydruku. Moim zdaniem jest to kolejny mankament.
Po wyborze samolotu możemy przejść do przygotowania planu lotu. Klikamy "New" a następnie na pasku z ikonkami "Select Airport". Następnie wpisując kody ICAO wybieramy lotnisko odlotowe, docelowe i zapasowe. Kolejny krok to ustalenie poziomu lotu czyli wybór dróg dolnych lub górnych. Program, uwzględniając typ wybranego samolotu sam ustala wysokość , prędkość przelotową , podaje dystans do przebycia i potrzebny czas na to. Wybiera kolejne punkty nawigacyjne i wyświetla w tabelce szczegółowy plan lotu.
Do planu możemy dołączyć standardowe procedury odlotowe i dolotowe (SID i STAR) wybierając je z oddzielnego menu. To użyteczne narzędzie pozwala na obejrzenie wszystkich procedur w uproszczonej formie graficznej w osobnym okienku.
Po zatwierdzeniu wybranej procedury jest ona dołączana do planu lotu.
W planie możemy uwzględnić także ewentualne holdingI. Wybiera je się analogicznie do SIDów i STARów z osobnego okienka menu i włącza do planu.
Gotowy plan możemy zapisać w każdym z 11 dostępnych formatów.
Kolejny krok w naszych przygotowaniach to zaplanowanie ilości zabieranego paliwa. Tutaj też wspomaga nas, czy raczej może zrobić to za nas FlightSim Commander. Po zaplanowaniu trasy i wybraniu samolotu w opcji "Fuel" mamy podane podstawowe dane dotyczące niezbędnej ilości paliwa na poszczególne fazy zarówno w locie VFR jak i IFR. Program daje nam też możliwość przeliczania ich na cztery różne jednostki miary.
Przy pomocy FlightSim Commandera możemy także sprawdzić aktualne warunki atmosferyczne. Służy do tego opcja "Weather". Przy aktywnym łączu internetowym ściągane są dane pogodowe i prezentowane w formie ikonek na mapie głównej.
Z innych funkcji należy jeszcze wymienić możliwości wyboru miejsca parkowania, zapoznania się z podstawowymi danymi wybranego lotniska, obserwowanie ruchu AI ( w tym także online w sieciach VATSIM i IVAO).
Z funkcji pomocniczych należy wymienić:
Logbook - opcja ta pozwala na rejestrację podstawowych danych z odbywanych lotów i daje możliwość druku ich zestawień.
Blackbox - aktywując opcję "Show Track" otrzymujemy linię pokazującą faktyczną trasę naszego lotu.
Opcje "Show Altitude" i "Flight Analysis" pokazują wykres lotu w przekroju "pionowym".
Program może pracować w dwóch trybach: bez uruchomionego i połączonego Flight Simulatora i sprzężony z nim. Pierwszy tryb stosujemy zwykle przy opracowywaniu i przygotowywaniu planu lotu a drugi już w trakcie jego trwania. Połączenia dokonujemy w zakładce "GPS" poprzez aktywację opcji "Connect to FS". Przy prawidłowym działaniu na ekranie pokazuje się ikonka naszego samolotu. Włączenie opcji "GPS Window" powoduje wyświetlenie okienka modułu stanowiącego namiastkę FMC. Moduł ten nie jest programowalny indywidualnie a wszystkie dane pobiera z wprowadzonego planu lotu. Nazwany jest GPS i chyba słusznie bo pełni rolę raczej GPSa niż FMC. Obsługa jest niezmiernie prosta. Aby przekazać sterowanie samolotem musimy włączyć auto pilota i kliknąć na okienko z czerwonym napisem " AutoHdg". Zmiana koloru na zielony oznacza, że moduł przejął sterowanie. FlightSim Commander steruje jedynie kursem. Nie ma wpływu na wysokość lotu i jej zmiany jak również na prędkość. Te parametry ustawiamy sami. Jest to pewien regres w stosunku do FSNavigatora , który posiada automatyczne opcje wysokości i prędkości lotu. W okienku podawane są aktualne parametry lotu. 1. Punkt nawigacyjny, do którego lecimy oraz oznaczenie drogi, po której lecimy. 2. Kurs do danego punktu i kurs faktyczny 3. Czas dolotu w minutach do danego punktu 4. Odległość w NM do danego punktu 5. Wysokości lotu (ALT i AGL) 6. Prędkości (TAS i GS) Kolejne punkty naszego planu możemy przewijać przy użyciu podwójnych strzałek z lewej strony. Ustawienie innego punktu powoduje zmianę kierunku lotu do tego punktu. Mamy także opcję "GoTo", której używamy jak w standardowym GPS. W dolnej części mamy możliwość wyboru rodzaju wyświetlanych informacji : dane pogodowe, dane lotniska docelowego, dane podejścia ILS, kierunki pasów.
Pozostałe opcje mają charakter administracyjny i narzędziowy. W zakładce "Window/Options" mamy dostępny panel, którym możemy ustawić prawie wszystkie parametry wyświetlania danych na ekranie. Istnieje możliwości zapisania naszych własnych ustawień z naszą nazwą. "Window/User Waypoint" daje możliwość zdefiniowania przy użyciu współrzędnych własnego punktu na mapie i włączenia go do planu lotu. Możemy nadać mu kod ICAO oraz naszą unikalną nazwę. Ikona "Measure Distance" włącza narzędzie służące do pomiaru odległości i kursu pomiędzy dwoma punktami.
Podsumowanie Programy do opracowywania planów lotów będą zawsze miały jakieś wady gdyż sam proces jest dosyć skomplikowany i zależny od wielu, często zmienianych danych. Chodzi więc o to aby tych wad było jak najmniej a sam program był jak najczęściej aktualizowany. Te warunki spełnia bez wątpienia FlightSim Commander. Autor publikuje kolejne wersje bądź updaty regularnie i dosyć często. Navigraph udostępnia bieżące bazy AIRAC. Dodając do tego brak programów konkurencyjnych tego rodzaju w rozsądnej cenie prawdę mówiąc nie bardzo mamy alternatywę. Ocena 5.0 (w skali od 1 do 5, ocena 6 - extra produkt)
Testowano na poniższej konfiguracji sprzętowej: 2,13 Intel Core 2 Duo AB9 QuadGT(Intel965+ICH8) 3328 MB Installed Memory Windows XP Pro Nvidia GeForce GTX 280 21" Sony Trinitron 1600x1200x32 15" Hyundai 1024x768x32 CH Products Eclipse Yoke CH Products Pro Pedals GoFlight GF-T8, GF-MCP, GF-LGT, GF166A VIP TrackIR Kopiowanie i publikowanie wyłącznie za zgodą autora.