EZdok Camera
Ezdok Camera w skrócie EZCA jest dodatkiem do Microsoft Flight Simulatora X , który znacznie zwiększa zakres kontroli i możliwości definiowania unikalnych widoków w kabinie samolotu, jego widoku zewnętrznego oraz w poszczególnych sceneriach. Symuluje także wizualne efekty ruchów głowy pilota spowodowane przez wibracje, turbulencje, przyspieszenia samolotu czy nierówności powierzchni gdy porusza się on na ziemi. Przy pomocy EZCA możemy wykreować wewnętrzną lub zewnętrzną kamerę, umiejscowić ją tam gdzie chcemy, aktywować efekty jej wibracji. Możemy poruszać się wewnątrz i wokół samolotu przy użyciu myszki lub klawiatury. Oprogramowanie jest kompatybilne z systemem TrackIR. Aplikacja została stworzona i jest stale rozwijana przez firmę Ezdok Software we współpracy z Flight One Software. Flight1 jest jedynym dystrybutorem produktu a jego forum w zasadzie jedynym miejscem gdzie można uzyskać wsparcie techniczne czyli tzw. support. Dodatek nie jest tani, jak wszystko we Flight1, i kosztuje aktualnie USD 34.95. Podstawowe funkcjonalności Używając EZCA możemy: - Przemieszczać się po wirtualnym kokpicie i części pasażerskiej samolotu - Przemieszczać się wokół samolotu na zewnątrz (np. dokonać jego zewnetrznej inspekcji) - Przemieszczać się w granicach poszczególnych scenerii (np. zwiedzać porty lotnicze) - Zmieniać zdefiniowane widoki przy zastosowaniu technologii PTP (Point To Point). Technologia ta zapewnia bardzo płynne "przemieszczenie się" z jednego miejsca do drugiego. - Zdefiniować do 255 wewnętrznych, zewnętrznych pozycji kamer dla każdego samolotu - Zdefiniować do 255 pozycji kamer dla scenerii czyli całego FSX-owego świata - Aktywując opcję POV (Point Of View) zmieniać na bieżąco "on the fly" (w ruchu) położenie każdej uprzednio zdefiniowanej pozycji kamery a po wyjściu wrócić automatycznie do ustawień podstawowych - Zmieniać poszczególne widoki przy użyciu dowolnie definiowanych przycisków joysticka (także na wolancie) lub klawiszy klawiatury - Aktywować i dezaktywować opcję "rozglądania się" przy pomocy środkowego klawisza myszki - Tworzyć i modyfikować przy użyciu wbudowanego edytora własne efekty wibracji i drgań kamery - Importować i eksportować w formie plików ustawienia kamer oraz stworzonych efektów Zakup i instalacja Procedura zakupu i instalacji przebiega tak jak w innych produktach sprzedawanych przez Flight1. Ściągamy plik, w tym wypadku o wielkości 6.4 MB, i w trakcie instalacji dokonujemy płatności i rejestracji. Plik źródłowy tworzy finalny plik instalacyjny o nazwie EZdokCamera.exe, plik licencyjny i plik klucza licencyjnego. Osobiście to zachowuje sobie te pliki na jakimś nośniku zewnętrznym w osobnym katalogu aby przy reinstalacji nie ściągać i nie przechodzić procedury rejestracyjnej ponownie. Aktualnie na stronie Flight1 do ściągnięcia jest wersja 1.15 Na stronie EZdok Software jest update 1.16 a z kolei na forum Flight1 link do update 1.17. Ze strony Flight1 możemy ściągnąć podstawowy manual w formacie PDF a ze strony EZdok Software instrukcję jak posługiwać się edytorem do tworzenia własnych efektów Z czego wynikają takie kombinacje zupełnie nie wiem. Program instaluje się w swoim własnym katalogu. Standardowo jest to C:\Program Files (86)\EZCA. Podfoldery to "db" i "Profile", w których zapisywane są pliki z parametrami utworzonych efektów i pozycji kamer. Na pulpicie tworzona jest ikona do programy konfiguracyjnego "EZCA Config". Uruchomianie i definiowanie wstępnych ustawień. Zanim będziemy mogli w pełni wykorzystać wszystkie możliwości oprogramowania musimy poświęcić trochę czasu na dokonanie koniecznych konfiguracji i zdefiniowanie ustawień aplikacji oraz FSX. Zacząć należy od uruchomienia FSX i wejścia w opcje ustawień kontrolera a następnie usunięcia wszystkich ustawień klawiszy i przycisków związanych z kontrolą widoków (łącznie z "hatem"). Musimy to zrobić bo nie będziemy mogli bezkolizyjnie obsługiwać EZdok kamery. Standardowy ustawienia FSX możemy w każdej chwili przywrócić uruchomiając opcję "Reset Defaults". Kolejny krok to otwarcie konfiguratora EZCA i kliknięcie "Configure FSX". Proces trwa chwilę i zależy od ilości zainstalowanych samolotów. Jego poprawny przebieg kończy stosowny komunikat.
W tym czasie aplikacja dokonuje niezbędnych wpisów w plikach aircraf.cfg wszystkich zainstalowanych samolotów. Po otwarciu pliku w edytorze będzie to ostatnia część zatytułowana [CameraDefinition.201]. Aby usunąć wprowadzone zmiany należy uruchomić opcję "Restore" z konfiguratora. Oczywiście operacji tej należy dokonać koniecznie przed deinstalacją EZCA. Program ma bardzo dużo opcji konfiguracyjnych. Nie miejsce tutaj, żeby je wszystkie szczegółowo omawiać jednak o kilku ogólnie należy wspomnieć.
Ustawienia generalne Jak widać mamy możliwości regulacji ustawień obsługi przy pomocy klawiatury i myszy oraz poszczególnych widoków. Na początku jednak radziłbym nie eksperymentować zbyt wiele bo program ma tę nieprzyjemną cechę, że nie pyta o potwierdzenie wprowadzonych zmian tylko zapisuje je na bieżąco. Przed każdą próbą lepiej zapisać (na kartce) wyjściowe parametry aby móc w razie czego do nich wrócić. Mam tutaj na myśli nastawy okrągłymi "potencjometrami". Opcje zero-jedynkowe są oczywiste i "niegroźne", nimi możemy bawić się do woli.
Podłączanie i konfiguracja joysticków EZCA może być obsługiwana przez trzy joysticki jednocześnie, na których możemy przypisać różne funkcje do ich wszystkich przycisków. Do latania używamy zwykle wolanta i pedałów, których przyciski obsługują różne urządzenia czy części samolotu. Rezygnacja z tego na rzecz EZCA nie miałaby chyba większego sensu dlatego warto sięgnąć do starych, nawet lekko uszkodzonych, joysticków i wykorzystać je. Każdy chyba ma jakieś "zgrane na śmierć" manipulatory, które posiadają sprawne przyciski. Na obrazku powyżej widać zaznaczoną opcję "HAT-switch as button", do której obsługi przypisano przycisk nr 1 na joysticku nr 1, w tym przypadku na CH Eclipse Yoke. Oznacza to, że po wciśnięciu przycisku HAT działa tak jak był standardowo zdefiniowany w FSX. Program standardowo przypisuje klawisze do obsługi EZCA i przełączania pomiędzy poszczególnymi widokami. Układ jest logiczny i wygodny (prawa strona klawiatury).Wydaje mi się za niecelowe zmienianie go. Jak widać prawie do każdej funkcji można przypisać przycisk joysticka.
Współpraca z TrackIR We fazie wstępnej, o ile zamierzamy korzystać z TrackIR, powinniśmy także zmienić niezbędne ustawienia. Służy do tego osobne okienko wywoływane z zakładki Option w menu głównym. Sposób konfiguracji opisany jest szczegółowo w manualu. Do samego TrackIR warto natomiast ściągnąć ustawienia do symulatora zrobione przez Setha Steilinga. TUTAJ LINK
Panel główny Po ogólnej konfiguracji możemy przejść do definiowania indywidualnych ustawień dla poszczególnych samolotów. Program automatycznie instaluje je tylko w standardowym zestawie FSX. Pokażę to na przykładzie Wilgi Aerosoftu ale najpierw szczegółowo omówię elementy głównego interfejsu obsługującego program. Wywołuje się go klawiszami Shift+D, z menu Addons w FSX, lub ikonką z dolnego paska Windows. Należy pamiętać, że musimy być w trybie okienkowym Windows. W pasku górnym mamy dwa rozwijalne menu. "File.." służy do zapisu, wczytywania, importu i exportu plików ustawień. W "Options" otwieramy okienka ustawień wstępnych, o których pisałem powyżej. Następnie mamy trzy ikonki : "Connected" - gdy świeci na żółto pokazuje, że EZCA połączona jest z FSX, "Active" - gdy świeci na żółto oznacza, że EZCA jest aktywna i "TR" - gdy świeci na żółto sygnalizuje podłączenie i aktywność TRackIR. Poniżej aplikacja automatycznie umieszcza nazwę samolotu i jego typ. "L" oznacza light a rozróżniane są jeszcze medium (M) i heavy (H). Mała literka "L" pomiędzy nazwą samolotu a jego typem jest przyciskiem aktywującym lub dezaktywującym ogranicznik ruchu kamery. Wytłumaczę to na przykładzie. Używając TRackIR w kabinie możemy "wychylić się" na zewnątrz samolotu. Ma to sens gdy poruszamy się powoli, zwykle na ziemi, i otwarte jest okno. Mało realne jest natomiast gdy lecimy na dużej wysokości, z dużą prędkością a okno jest zamknięte. Poprawne zdefiniowanie ustawień i włączenie limitera sprawia, że nasze wychylenie możliwe jest tylko w określonych granicach. Do generowania ustawień służy taki prosty w obsłudze panelik (po prawej) otwierany po kliknięciu w małe L prawym przyciskiem myszy. Gdy literka świeci na zielono to oznacza, ze limiter jest aktywny gdy nie świeci możemy wychylać się do woli np. przy kołowaniu.
Dalej mamy rząd klawiszy zielonych, czerwonych i jeden niebieski. Klawisze czerwone powiązane są z trzema rodzajami efektów wibracji kamery tzw. Camera Shaking Modes. Przy ich pomocy aktywujemy i dezaktywujemy efekt (lewy przycisk myszy) oraz ustawiamy ich parametry (prawy przycisk myszy). RND (Random) - symuluje wizualne efekty nierówności gruntu gdy samolot porusza sie po ziemi oraz lekkie efekty turbulencji gdy samolot jest w powietrzu. Program nie uwzględnia niestety aktualnej pogody w FSX a same efekty zależą jedynie od wielkości samolotu czy raczej jego masy oraz rodzaju nawierzchni po jakiej kołuje. Panel ustawiania parametrów obok.
DHM (Dynamic head movements) - symuluje ruchy głowy pilota spowodowane przyspieszeniami podczas wykonywania manewrów, przyziemienia i turbulencji. W przeciwieństwie do RND efekty zależą od aktualnych ustawień pogodowych FSX. Stosujemy go z oczywistych względów wyłącznie przy kamerach Virtual Cockpit. Generator efektów DHM.
CR (Camera Resonance) - Jest to efekt analogiczny do DHM ale powiązany z wibracjami części samolotu w trakcie przyziemiania. Generator efektów CR po prawej.
Klawisze zielone służą do ustawiania opcji pracy kamery. PTP (Point To Point) - aktywuje płynne przejście obrazu z jednej kamery do drugiej. POV (Point Of View) - aktywacja pozwala na poruszanie kamerą za pomocą klawiszy sterujących (strzałki, PageUp, PageDown). Ten sam efekt uzyskujemy trzymając wciśnięty środkowy klawisz myszy i poruszając nią. ML (Mouse Look) - Na stałe włącza "rozglądanie się" przy pomocy myszy tak jak przy wciśniętym środkowym klawiszu w opcji POV. Z (Zoom) - aktywacja kontroli powiększenia za pomocą kółka myszy. TIR (TRackIR) włącza i wyłącza TRackIR. Niebieski klawisz z oznaczeniem 360° włącza możliwość obrotu widoku o 360 stopni. Gdy jest wyłączony obrót kamery ograniczony jest do 180 stopni w każdą stronę. Główna, dolna część panelu to tabela składająca się z trzech kolumn: - Virtual cockpit - tutaj definiujemy widoki we wnętrzu samolotu (kabina pilotów, przedział pasażerski, przedział cargo itp.) - Aircraft - umożliwia definiowanie widoków samolotu z zewnątrz. - World - daje możliwość "ustawienia" naszej kamery w dowolnym miejscu świata FSX. W każdej z kolumn można umieścić do 255 pozycji kamery i nadać im własne unikalne nazwy. Strzałkami przy każdej z kolumn zmieniamy kolejność zdefiniowanych kamer przesuwając je w górę lub w dół. Z prawej strony, obok kolorowych klawiszy, mamy dwa okienka gdzie możemy przypisać wybranemu widokowi kamery dowolny klawisz na klawiaturze i przycisk joysticka. W przedstawionym przykładzie widokowi o nazwie "Pilot eyes" (jasnoniebieski kolor) przypisano przycisk nr 2 na joysticku nr 1. Oznacza to, że po wciśnięciu tego przycisku kamera ustawi się na widoku "Pilot eyes". Nie przypisano natomiast żadnego klawisza na klawiaturze. Definiowanie widoków kamery Ten proces jest niestety dosyć żmudny i czasochłonny gdyż musimy go przeprowadzić dla każdego samolotu oddzielnie. Jeżeli będziemy chcieli się jeszcze pokusić o wygenerowanie dla każdego z nich indywidualnych efektów wibracji i drgań to zajmie nam to trochę czasu. Oczywiście wysiłek włożony na początku zaowocuje później większym realizmem symulacji. Zebrałem już trochę doświadczeń i w kilku zdaniach podzielę się nimi. Myślę, że mogą być przydatne osobom rozpoczynającym swoją przygodę z EZCA. W pierwszej kolejności radzę policzyć ile przycisków na podłączonych joystickach będziemy mieli wolnych do użycia wyłącznie przez EZCA. Odradzam redefiniowanie klawiszy na klawiaturze bo w większości są już zajęte przez FSX a tworzenie kombinacji typu Shift+Ctrl+coś tam jest niewygodne w użyciu i trudne do zapamiętania. Gdy znamy już nasze przyciskowe zasoby możemy zastanowić się jakie widoki kamery będziemy chcieli z nimi połączyć czyli co chcemy mieć za naciśnięciem jednego przycisku. Tutaj gwoli wyjaśnienia należy dodać, że każdy widok kamery w każdej z kategorii możemy wywołać w trybie sekwencyjnym o ile przypiszemy tej czynności dwa przyciski lub dwa klawisze. Po wybraniu w menu "Options" zakładki "Define Keys and Buttons.." na panelu "EZCA View System" w części "Cycle view" możemy przypisać klawisze lub przyciski, które będą zmieniały kategorię ("Next category", "Previous category") oraz widok w obrębie tej kategorii ("Next camera", "Previous camera"). W pokazanym obok przykładzie przycisk 10 na joysticku 1 zmienia kategorię a przycisk 9 zmienia widok kamery w tej kategorii. Jednak przy dużej ilości zdefiniowanych widoków korzystanie wyłącznie z tej opcji jest bardzo niekomfortowe. Definiowanie widoków zaczynam od "Virtual Cockpit". Przykładowym samolotem, jak pisałem wcześniej, będzie Wilga Aerosoftu. Na pewno chciałbym mieć widok w zbliżeniu górnego panelu konieczny przy uruchomianiu silnika. Aby stworzyć nowy widok kamery klikam prawym klawiszem myszy w wolny wiersz w wybranej kategorii,w tym przypadku będzie to kategoria "Virtual cockpit", a następnie lewym w "Add camera". W okienko " Please enter camera name" wpisuję nazwę pod którą chcę zapisać to ustawienie kamery. W moim przypadku jest to "Overhead". Następnie przechodzę do widoku VC w FSX i naciskamy klawisz "2" na klawiaturze numerycznej, który aktywuje edytor widoków EZCA. Sygnalizowane jest to przerywanym sygnałem dźwiękowym. Przy pomocy strzałek, klawiszy PageUp, PageDown, myszy i jej środkowego kółka ustawiam widok, który mi najbardziej odpowiada i naciskam ponownie "2". Sygnał dźwiękowy ustaje co oznacza, że parametry obrazu zostały zapisane. Teraz mogę temu widokowi przypisać przycisk, który będzie go aktywować. Klikam lewym przyciskiem myszy odpowiednie okienko pod napisem "SHORTCUT" a gdy zmieni kolor na czerwony przyciskam żądany przycisk na joysticku. W ten sam sposób mogę przypisać klawisz na klawiaturze. Następnie przechodzę do rzędu kolorowych klawiszy z efektami i według uznania włączam je lub nie dla poszczególnych widoków. Analogicznie mogę definiować następne ustawienia kamery. Przy większej ilości samolotów dobrze jest przyjąć jakąś logiczna stałą zasadę przypisywania przycisków. Na przykład zawsze przycisk "x" na joysticku "y" aktywuje widok z zewnątrz na lewe skrzydło samolotu a przycisk "z" na tym samym joysticku widok na prawe. Trudniej taka zasadę stosować do "Virtual cockpit" bo w przypadku różnych samolotów są różne preferencje wyświetlania widoków kabiny. Co zrobić gdy brakuje nam wolnych przycisków? Wyjściem jest przypisanie tego co mamy do widoków, które są najbardziej kluczowe i potrzebne. Na przykład panel autopilota czy radia na pewno będziemy chcieli mieć natychmiast. Pozostałe ustawienia kamery możemy natomiast mieć w przeglądzie sekwencyjnym. Autorzy programu przewidzieli takie rozwiązanie i dodali na głównym interfejsie mały klawisz z literką "C" umiejscowiony pomiędzy kolumną "Virtual cockpit" a "Aircraft". Jego włączenie (świeci na żółto) przy zdefiniowanym ustawieniu kamery powoduje, że ustawienie to pokazuje się przy przeglądzie sekwencyjnym. Wyłączenie usuwa je z takiego przeglądu. Po zdefiniowaniu wszystkich widoków możemy poeksperymentować z parametrami efektów aczkolwiek przestrzegam, że nie jest to sprawa prosta i łatwa. Pomocna może być dostępna na stronie EZdok Software instrukcja ale do najlepszych rezultatów dochodzi się drogą empirii czyli na zasadzie kolejnych prób i błędów. Podsumowanie Program miałem od dłuższego czasu ale po pierwszym zainstalowaniu szybko zniechęciłem się do niego. Nie chciało mi się czytać instrukcji i stwierdziłem, że jest bardzo skomplikowany czyli mam kolejny gadżet, na który wydałem niepotrzebnie pieniądze. Wróciłem do niego gdy zacząłem więcej latać B377 Stratocruiser wydanym przez A2A. Dzisiaj nie wyobrażam sobie pełnej obsługi tego samolotu bez EZCA. Zmusiło mnie to oczywiście do poświęcenia trochę czasu na przestudiowanie materiałów, naukę obsługi i poczytania informacji na różnych forach. Gorąco polecam tę aplikację wszystkim, którzy preferują latanie w VC. Bez względu na to czy samolot jest duży czy mały. Program jest z pozoru mało przyjazny w obsłudze ale gdy go poznałem przekonałem się jak wszystko jest w nim przemyślane i logicznie ułożone. Widać, że autorzy sami latają i biorą pod uwagę życzenia oraz sugestie użytkowników. W kolejnych wersjach wprowadzane są ciągle jakieś usprawnienia. Aktualnie dostępna jest wersja 1.17. W połączeniu z TRackIR możemy naprawdę momentami poczuć się jak w realu. Moja ocena: Ocena 5 (w skali od 1 do 5, ocena 6 - extra produkt)
Kopiowanie i publikowanie wyłącznie za zgodą autora. Testowano na poniższej konfiguracji sprzętowej: AMD Phenom II X6 1090T Gigabyte GA-890FXA-UD7 16GB 2 x KINGSTON DDR3 8GB (KVR1333D3N9K2/8G) Nvidia GeForce GTX 470 Windows 7 Ultimate 64-bit 22" iiyama 1680x1050x32 CH Products Eclipse Yoke CH Products Pro Pedals GoFlight GF-T8, GF-MCP, GF-LGT, GF166A VIP TrackIR 4